کلینیک کاردرمانی ابن سینا

در واقع، دو نوع اصلی از سکته مغزی وجود دارد: سکته مغزی ایسکمیک و سکته مغزی هموروژیک.

۱- سکته مغزی ایسکمیک:

شایع ترین نوع سکته مغزی است و براثر انسداد عروق خونی مغز ایجاد می شود. این ممکن است به علت سخت شدن و تنگ شدن شریان ها (تصلب شرایین) و یا توسط یک لخته خون و مسدود کردن رگ های خونی باشد. یک نوع از سکته مغزی، سکته مغزی ترومبوتیک است که توسط یک لخته خون (ترومبوز) در یکی از شریانهای سر و یا گردن، که به شدت جریان خون را کاهش می دهد ایجاد می شود. ترومبوز ممکن است ناشی از رسوب چربی در رگهای خونی (پلاک ها) باشد. نوع دیگری از سکته مغزی ایسکمیک سکته مغزی آمبولیک (یا آمبولی مغزی)، ناشی از وقتی است که یک لخته خون در نقاط دیگر بدن (برای مثال، اتاق های قلب) تشکیل می شود و از طریق سیستم گردش خون به مغز میرسد. لخته آمبولی نامیده می شود.

۲- سکته مغزی هموروژیک:

شدید ترین نوع سکته مغزی سکته مغزی هموروژیک است. این نوع سکته هنگامی رخ می دهد که یک رگ خونی در مغز بترکد، خون تراوش می کند و موجب آسیب به ناحیه ای از مغز می شود. دو نوع سکته مغزی هموروژیک وجود دارد: خونریزی زیر عنکبوتیه، که در فضای اطراف مغز رخ می دهد و نوع شایع تر خونریزی داخل مغزی است که شامل خونریزی در داخل بافت مغز به خودی خود است. علائم سکته معمولا به طور ناگهانی ظاهر می شود. در ابتدا فرد ممکن است احساس بی حالی ورنگ پریدگی داشته باشد،یا از یک سردرد ناگهانی شکایت کند.ممکن است بی حسی ناگهانی در چهره یا اندام خود به خصوص در یک پای خود داشته باشد.از علائم دیگر اشتباه و مشکل در صحبت کردن یا درک آنچه که به آنها گفته می شود، مشکلات بینایی ، مشکل در راه رفتن یا حفظ تعادل خود یا از دست دادن هوشیاری است. از آنجا که سکته مغزی بیماری است که عوارضی مختلف و متفاوتی در بخش های مختلف بدن ایجاد می کند ، توانبخشی این بیماری نیز باید توسط تخصص های مختلف مرتبط و تحت نظارت و برنامه ریزی پزشکی صورت گیرد.

کاردرمانی سکته مغزی شرق تهران تهران نو نیرو هوایی پیروزی

ضرورت توانبخشي در بیماران مبتلا به سکته مغزی

به طور کلی در حدود 20 درصد از بیماران بهبود كامل را به دست مي آورند. اما شرایط مابقی بیماران از بهبود قابل توجه با عوارضی بسیار کم تا بهبود ناچیز با عوارضی ناتوان کننده و نیازمند مراقبت های جدی متفاوت خواهد بود . سکته مغزی در یک لحظه فرد را مبتلا می کند و ظرف مدت بسیار کوتاه ناتوانی بسياري براي فرد ایجاد می کند. با اینکه آسیب در یک آن بروز می کند ولی بهبودی یک جریان طولانی و مدت دار است که نیاز به شکیبایی و پرهیز از عجله کردن، کلافه شدن و سردرگمی دارد . میزان بهبودی که در برخی افراد ظرف چند هفته بدست می آید ممکن است در عده ای ماه ها و یا حتی سال ها طول بکشد . ميزان بهبودي در هر فردی منحصر به او است . به هر حال در اکثریت بیماران پیشرفت در هفته های اول سریع تر است و به تدریج کندتر می شود ولی کند شدن روند بهبود به معنی پایان بهبود نیست. بهترین زمان شروع توانبخشی بلافاصله پس از پایدار شدن علائم (چند روز بعد از سکته) است. به طور کلی هر چه توانبخشی زودتر شروع شود بیشتر اثر می کند. این تآثیر در سه تا شش ماه اول بعد از سکته مشهودتر است. با این وجود اغلب بیمارانی که دیر مراجعه کرده اند نیز از توانبخشی سود می برند. توانبخشی باید تا مدتها ادامه داشته باشد تا ناتوانی ها به حداقل و توانایی ها به حداکثر برسد. اگرچه میزان بهبودی پس از سکته مغزی در افراد مختلف متفاوت می باشد و میزان بهبودي سکته به عواملی چون اندازه آسیب ، محل آسیب ، نوع سکته ، سن بیمار ، شرایط بدنی بیمار پیش از بروز بیماری، نحوه و کیفیت درمان در شروع سکته و برخی دیگر از عوامل بستگی دارد . ولی هر چقدر سكته كوچكتر باشد، سن فرد پايين تر باشد، به موقع تمرين هاي توانبخشي را شروع كند و با تيم درمان همكاري كند ميزان بهبودي بالاتر است.

تقریباً نیمی از کسانی که از سکته مغزی جان به در می برند دچار مشکلات و اختلالات حرکتی دائمی در زمینه حفظ تعادل در حالات و وضعیت های مختلف و عدم توانایی جهت ایستادن و راه رفتن به تنهایی و بدون کمک گرفتن از دیگران و همچنین عدم توانایی جهت انجام فعالیت های روزمره زندگی از قبیل لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام رفتن و ... می باشند. برای غلبه بر این مشکلات و نقایص، نیازمند دریافت کمک های توانبخشی از جمله کاردرمانی می باشند. بطوریکه، انجام کاردرمانی این عدم استقلال و وابستگی را به حداقل می رساند.

یکی از اصول اساسی کاردرمانی بیماران سکته مغزی، استفاده از تکنیک های توانبخشی جهت کاهش سفتی عضلانی(اسپاستی سیتی) و حفظ دامنه حرکتی مفاصل است. زیرا یکی از بزرگترین مشکلات افرادی که دچار سکته مغزی می شوند سفتی بیش از حد عضلات سمت آسیب دیده آنان می باشد( سفتی عضلانی یکی از علت های اساسی ناتوانی و عدم تحرک بیماران سکته مغزی می باشد). مهمترین روشی که متخصصین کاردرمانی برای کم کردن سفتی عضلات سمت آسیب دیده بیماران سکته مغزی به کار می برند کشش عضلات آسیب دیده است. شايد بتوان گفت اساسي ترين روش برای کاهش سفتی عضلات با تون بالا، کشش عضلات است. برای انجام كشش عضلات نياز به مهارت می باشد و بايد توسط كاردرمان انجام و آموزش داده شود. از خطرات كشش عضلات توسط افراد بي تجربه مي توان به آسيب و درد مفصل و حتي شكستگي استخوان اشاره كرد. مثلاً در فرد مبتلا، فشار ناشی از اعمال کشش مي تواند باعث شكستگي استخوان(به علت پوكي شديد استخوان) توسط فرد غير مجرب شود. در اثر كشش نامناسب سطوح مفصل می تواند دچار آسيب شود. برای کاهش سفتی و کم کردن عوارض و پیامدهای ناشی از آن، بايد روزانه مفاصل را حركت داده و عضلات به ملايمت كشيده شوند. اين كار هم باعث كاهش سفتی عضلانی مي گردد و هم از خشك شدن مفاصل جلوگيري مي كند. بايد توجه داشت كه خشكي مختصر مفاصل مي تواند باعث ناتواني بيمار شود. خشكي مفصل مي تواند مرز بين راه رفتن و راه نرفتن باشد. مثلاً خم شدن مفصل زانو به ميزان بيش از بيست درجه در هنگام راه رفتن، راه رفتن فرد را مختل مي کند اما با كشش عضلات و انجام حركات مفاصل به طور روزانه، می توان از اين مساله پيشگيري كرد. متاسفانه افرادي كه به علت دریافت کاردرمانی ناكافي دچار ناتواني در ایستادن و راه رفتن مي شوند در جامعه ما فراوان ديده مي شود.

کاردرمانی سکته مغزی شرق تهران تهران نو نیرو هوایی پیروزی

نقش کاردرمانی در افراد مبتلا به سکته مغزی:

اگرچه با وقوع سکته مغزی، یکسری از سلول های مغز از برای همیشه از بین می روند و دیگر بازسازی نمی شوند. اما سلول هاي عصبي اين توانايي را دارند كه پس از آسيب، به طور مجدد خود را ساماندهي كنند. به اين حالت انعطاف پذيري يا نوروپلاستيسيتي سلول هاي عصبي گفته مي شود. با انجام کاردرمانی، اين امكان فراهم مي شود كه اين ساماندهي تسريع یابد..در زمان های اولیه آسیب(به ویژه شش ماه اول)، امکان نروپلاستیسیتی بیشتر و بهتر است به همین دلیل اگر در این مقطع از بیماری، کاردرمانی سریع تر، بیشت و با کیفیت بالاتری انجام شود، کسب توانایی و کم کردن ناتوانایی های ناشی از سکته بسیار بیشتر عاید بیمار خواهد شد.

اهداف کاردرمانی سکته مغزی شرق تهران نیرو هوایی خیابان پیروزی

عمده اهداف و تمرین های کاردرمانی عبارتند از:

- آموزش وضعيت صحيح ايستادن و راه رفتن
- تنظیم یک برنامه منظم جهت افزایش هماهنگی و تعادل
- تاکید بر ایجاد حرکات ارادی و افزایش سرعت عمل همراه با حداکثر دقت
- تنظيم يك برنامه براي كنترل اسپاستيسيتي و سفتی عضلانی
- استفاده از برنامه هاي عملكردي براي بكارگيري مفاصلی که دامنه حرکتی آنها محدود شده است.
- ویزیت بیمار در منزل و ارائه تمرين براي كارايي هرچه بيشتر و سریع تر.
- بازگرداندن دامنه حرکتی و قدرت عضلانی از دست رفته.
- بازگرداندن توانایی های از دست رفته مانند توانایی راه رفتن ،شانه کردن موها، استفاده از قاشق و چنگال و غذا خوردن، استفاده از فنجان،آموزش نحوه حمام کردن.
- بازگرداندن حس از دست رفته در عضلات مبتلا