کلینیک کاردرمانی ابن سینا

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

صافی کف پا

اگر زمانی که فرد ایستاده است، پا دارای قوس طبیعی نباشد، آن فرد دارای صافی کف پا می باشد. به طور کلی، وقتی شما دارای پای صاف خواهید بود که قوس داخل پا صاف باشد و کف پا کاملا با سطح زمین در تماس باشد.

علل صافی کف پا

هر پای انسان از ۲۶ استخوان تشکیل شده است که توسط ۳۳ مفصل و تعداد زیادی ماهیچه، تاندون و رباط در کنار یکدیگر قرار گرفته‌ اند. به طور کلی در کف پا سه نقطه وجود دارد که نقاط اصلی تحمل کننده وزن هستند این مناطق عبارتند از:

* زیر استخوان پاشنه
* زیر انتهای تحتانی اولین استخوان کف پایی
* زیر انتهای تحتانی پنحمین استخوان کف پایی

صدمات بدنی، بیماری ها و افزایش سن ممکن است به تاندون ها صدمه وارد کرده و موجب صافی کف پا گردد. این نوع پای صاف، ممکن است فقط در یک پا ایجاد شود.
گاهی، صافی کف پا به علت مشکلات موجود در زانو و قوزک به وجود می آید. این مشکلات بر قوزک پا فشار وارد می کنند و قوزک را به سمت داخل برمی گردانند و موجب عدم تراز پاها می شوند.

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

موارد دیگری مانند:

* ضعف عضلات ناحیه ساق پا و کف پا
* کوتاهی عضلان ناحیه ساق پا
* ایستادن طولانی مدت در بعضی مشاغل
* پوشیدن کفش های نامناسب به مدت طولانی مانند کفش های تنگ,پاشنه بلند، پنجه باریک و کفش های که قوس داخلی ندارند.
* عادات وضعیتی غلط مانند نشستن به شکلW
* تغییر شکل اندام تحتانی که سبب می شود پا به صورت جبرانی به خارج بچرخد مثل زانوی پرانتزی,زانوی ضربدری,شست کج,کمانی شدن تیبیا و چرخش قدامی ران.

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

انواع کف پای صاف از نظر علت شناسی:

الف- نوع مادرزادی
ب - نوع اکتسابی

کف پای صاف مادرزادی:
کودک با کف پای صاف به دنیا می آید یا هنگام تولد برای آن مستعد است. این نوع صافی کف پا بدون علامت و انعطاف پذیر است. منظور از انعطاف پذیر بودن آن است که صافی کف پا تا قبل از این که کودک روی پای خود وزن بیندازد، وجود دارد.

کف پای صاف نوع اکتسابی:
این نوع با مرور زمان، و نه در هنگام تولد، ایجاد می شود و به عوامل مختلفی چون نوع کفش کودک، وضعیت نشستن و خوابیدن او، جبران ناهنجاری های موجود در ساق و بالاتر، و گاهی پارگی لیگامان ها و تاندون های پا بستگی دارد. یعنی اگر کودک با پای صاف به دنیا نیامده باشد، معلوم می شود این تغییر شکل را کسب کرده است .
ممکن است صافی کف پا فرایندی برای جبران سفت بودن تاندون آشیل باشد. به دنبال سفتی تاندون آشیل پا پلانتار فلکشن (حالت بازشدن مچ پا به سمت ساق) پیدا می کند. حتی میزان کم پلانتار فلکشن هم موجب می شود، پای آن سمت بلند تر از طرف سالم به نظر برسد. بنابراین بدن سعی می کند این مشکل را با مسطح کردن قوس کف پا جبران کند تا بلندتر به نظر رسیدن پای مبتلا را پوشش دهد.
شایع ترین دلیل صافی اکتسابی کف پا اختلال عملکرد تاندون تیبیال خلفی به عنوان تاندون اصلی محافظ قوس پا است. با اعمال مکرر نیرو روی این تاندون، مشکل تشدید می شود. به موازات رشد جسمی لیگامان ها و عضلات ضعیف شده، تمام وظایف مربوط به محافظت از قوس پا را به این تاندون واگذار می کنند.

این تاندون نمی تواند برای مدت طولانی تمام وزن را تحمل کند و به تدریج از پای در می آید و به مسطح شدن قوس منجر می شود. درچنین مواردی صافی کف پا همراه با دردی است که به پشت مچ منتشر می شود و فرضیه ی اختلال عمل تاندون تیبیال خلفی را تایید می کند.

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

صافی کف پا در جوانان و نوجوانان:

کف پای صاف در جوانان و نوجوانان نیز مشاهده می شود. یکی از علل این تغییر شکل،کوتاهی عضلات نازک نی است. انحراف پاشنه به سمت خارج نیز می تواند باعث ایجاد صافی کف پا شود. تغییر شکل زانوی ضربدری نیز می تواند به عنوان عاملی در صافی کف پا شناخته شود.

صافی کف پا در بزرگسالان:
این عارضه در بزرگسالان نیز مشاهده می شود که به صورت قابل ملاحظه ای در اثر کار افراد ایجاد می شود.برای مثال در مشاغلی نظیر آرایشگری، دندان پزشکی و…که فرد ساعات متوالی درحالت ایستاده کار می کند و منجر به فشار مداوم پا می شود، می تواند موجب صافی کف پا شود. از دیگر علل صافی کف پا درسنین بالا می توان به افزایش وزن اشاره کرد. همچنین با افزایش سن عضلات و رباط های نگهدارنده قوس های پا به مرور زمان دچار ضعف می شوند.

به طور کلی علایم و عوارض کف پای صاف شامل موارد زیر است:

1. کاهش قوس طولی پا

2. چرخش پاشنه به خارج

3. برجستگی استخوان ناوی

4. پهن شدن پا

5. قرار گرفتن پنجه پا به بیرون در هنگام راه رفتن

6. قرار گرفتن کناره داخلی پا روی زمین در هنگام ایستادن و راه رفتن

7. ساییدگی کناره داخلی پاشنه کفش

8. درد در ناحیه قوس طولی داخلی

9. خستگی زودرس وکمردرد، هنگامی که مدت طولانی می ایستند ویا بعد از ورزش

10. ایجاد زمینه مناسب برای تغییر شکل زانو وتمایل به ضربدری شدن زانوها

11. فقدان حالت فنری بدون درد پا که منجر به عدم مهارت در راه رفتن و کشیدن پا به زمین در این حالت می شود.

12. فقدان عمل ضربه گیری در پا که پا را نسبت به زخمها وآرتروز مستعد می کند.

13. وارد آمدن فشار به عروق و اعصاب پا که فشار وارده به محل ارتباط اعصاب کف پایی داخلی وخارجی سبب دردهای عصبی درپا می شود.

14. انحراف انگشت (شست کج)

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

راستای پاهای ما به طور قابل توجهی بر حالت استراحت بدن مان تاثیر می گذارد.

تقسیم بندی کف پای صاف:

۱-طبیعی
۲-خفیف یا درجه یک: قوس طولی داخلی کم ،ولی هنوز دیده می شود.
۳-متوسط یا درجه دو : قوس طولی وجود ندارد
۴-شدید یا درجه سه: قوس طولی وجود ندارد.لبه داخلی دچار انحنا و استخوان ناوی برجسته شده است.

انواع صافی کف پا از نظر اصلاح پذیری :

۱- کف پای منعطف یا نرم:
کف پای نرم بیشتر رایج است به طوری که "بلانچارد" نشان داد که پانزده تا بیست در صد بزرگسالان درجه های از صافی کف پا را دارند.
این عارضه بر اثر تحمل بیش از اندازه وزن و کشیدگی بیش از حد لیگامنت های کف پایی به وجود می آید. در این نوع عارضه، درد وجود نداشته و در هنگام عدم تحمل وزن، قوس های کف پایی طبیعی به نظر می رسد. در کل کف پای منعطف، به کاهش یا از بین رفتن درجاتی از قوس طولی داخلی گفته می شود.

۲- کف پای سخت:
این نوع عارضه، جنبه مادر زادی دارد و ناشی از ناهنجاری های استخوانی پا مانند چسبندگی استخوان های کف پایی یا غیر طبیعی بودن استخوان تالوس است. همچنین این عارضه به دلیل تورم در مفاصل میانی استخوان های کف پا و التهاب در بین مفاصل مچ پا نیز است.
شیوع این نوع از عارضه کف پای صاف بسیار اندک بوده و حدود شش درصد است و نسبت به کف پای صاف منعطف قابلیت بهبود کمتری دارد و به حرکات اصلاحی پاسخ نمی دهد و نیاز به روش های دیگر از جمله گچ گیری است. کف پای صاف سخت ، هم در هنگام تحمل وزن و هم در هنگام عدم تحمل وزن بدن توسط پاها وجود داشته و از بین نمی رود.

کاردرمانی صافی کف پا کودکان نیروی هوایی

درمان:
با انجام روش‌های توانبخشی و کاردرمانی و انجام تمرین‌های توصیه شده به افراد با کف پای صاف، کم شدن قوس کف پا با تقویت عضلات رفع می‌شود؛ ماساژ کف پا با استفاده از یک بطری که روی زمین قرار گرفته قابل اجر و بسیار مفید است، بدین صورت که کف پا به روی آن، به آرامی به جلو و عقب حرکت داده می‌شود. این حرکت پا را برای برگشتن به وضعیت صحیح کمک می‌کند. همچنین در کنار انجام تمرین‌های درمانی، کفی‌های طبی نیز (خاص هر بیمار) از سوی پزشکان و متخصصان توانبخشی توصیه می‌شود. کفی‌های طبی خاص برای هر بیمار تعیین و توسط کارشناسان ارتوپدی فنی و تکنسین های مربوطه ساخته می‌شوند. بسیار مهم است که کفی طبی از روی قالب پای خود شخص ساخته شود.

درمان توانبخشی و کاردرمانی:

1. رفع کوتاهی های عضلانی

2. رفع انحرافات آناتومیک زانو

3. ایجاد بالانس عضلانی در اندام تحتانی از نظر قدرت و تون

4. تحریکات تسهیلی پا

5. تجویز کفی مناسب